Długo wyczekiwany ATLAS Widma IR żywic świata ∙ Charakterystyka ich holotypów autorstwa prof. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz i prof. Norberta Vávry to wyjątkowa pozycja w skali światowej, do którego materiały – zarówno widma w podczerwieni żywic kopalnych, subfosylnych i niektórych imitacji bursztynu, jak również słownik nazw mineralogicznych żywic kopalnych, subfosylnych i substancji żywicopodobnych – gromadzone były przez ok. 30 lat.
Publikacja składa się z Atlasu widm w podczerwieni (IR) żywic kopalnych i subfosylnych oraz niektórych imitacji bursztynu oraz słownika: Nazwy mineralogiczne żywic kopalnych, subfosylnych i substancji żywicopodobnych. Zaprezentowane zostały 334 widma w pięciu częściach: I. żywic kopalnych określanych nazwami mineralogicznymi II. żywic kopalnych określanych nazwami geograficznymi III. żywic subfosylnych, „młodego bursztynu”, żywic współczesnych IV. żywic kopalnych i subfosylnych modyfikowanych V. imitacji bursztynu z kolekcji Działu Bursztynu Muzeum Ziemi PAN w Warszawie – wykonane na różnych spektrometrach. Zostały one wybrane spośród ponad 1100 widm IR zgromadzonych w trakcie 30-letnich badań prowadzonych przez prof. dr. hab. Barbarę Kosmowską-Ceranowicz. Jak przyznaje autorka, zależało jej na pokazaniu widm wszystkich zbadanych żywic, możliwie z wielu różnych miejsc. W przypadku sukcynitu są to widma z każdego miejsca występowania: bursztyn bałtycki, bitterfeldzki i ukraiński, ale też ten z młodszych osadów na południu Polski. Czytelnik ma więc okazję nie tylko zapoznać się z widmem, ale też z rozprzestrzenieniem danych żywic w przyrodzie.
„Zebrany materiał oparty jest głównie na próbkach żywic kopalnych i subfosylnych dobrze udokumentowanych przez godne zaufania osoby przekazujące materiał – dzięki temu może być wzorcowy do badań porównawczych przy identyfikacji dalszych znalezisk” – twierdzi autorka. Publikuje ona także widma, których nie udało jej się zidentyfikować – w nadziei, że uda się to komuś innemu. Choć ATLAS jest efektem 30-letnich prac badawczych, zdaniem profesor jest to „zaledwie jeden krok naprzód” i wstęp do dalszych badań i publikacji.
Druga część ATLASU to publikowany po raz pierwszy słownik holotypów pt. Nazwy mineralogiczne żywic kopalnych, subfosylnych i substancji żywicopodobnych zawierający encyklopedyczne dane o żywicach, które uzyskały nazwy mineralogiczne, autorstwa znanego austriackiego badacza żywic Norberta Vávry. „Klasyfikacja żywic, począwszy od ‘źródeł’, czyli opisywania pionierskich odkrywców danej żywicy i nadawanych przez nich nazw, pozwala na porządkowanie wiedzy o żywicach kopalnych i stanowi ważny wkład do tworzenia ich klasyfikacji” – twierdzi dr hab. Aniela Matuszewska, specjalistka z zakresu fizykochemicznych, w tym spektroskopowych metod badań kopalnej materii organicznej.
Zawierający cenne materiały naukowe ATLAS adresowany jest nie tylko do pracowników naukowych, ale także do osób związanych z branżą jubilerską. „Kupujący wyroby z bursztynem bałtyckim chce mieć pewność, że nie będzie oszukany. Dlatego domaga się on certyfikatu już nie z opisem, ale z widmem IR” – tłumaczy prof. Kosmowska-Ceranowicz.
Niestety publikacja ukazała się małym nakładem i nie będzie dostępna w sprzedaży.
ATLAS Widma IR żywic świata ∙ Charakterystyka ich holotypów
Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie
Warszawa 2015