Trend Book 2022 to dwunasta już edycja publikacji oraz premiera wystawy, których celem jest implementacja aktualnych trendów stylistycznych w projektowaniu biżuterii z zastosowaniem bałtyckiego bursztynu. Dwunasta i ostatnia w dotychczasowej formule!

Pożegnanie jest idealnym pretekstem do podsumowań i retrospekcji. Nieczęsto się bowiem zdarza, żeby przedsięwzięcia badawcze w tak wrażliwym na zmiany obszarze przemysłów kreatywnych były rozwijane w konsekwentny i systematyczny sposób przez ponad dekadę. Dzięki temu jednak katalog kolejnych publikacji składa się na kompleksową dokumentację przemian technologicznych, stylistycznych i marketingowych bursztynnictwa – ważnego wyróżnika rodzimej kultury materialnej.

Na przestrzeni 12 lat wiele aspektów, założeń oraz punktów odniesienia zmieniło się bezpowrotnie. W 2010 roku projektowanie biżuterii wciąż było domeną manualnego rzemiosła: dostęp do surowca i jego stosunkowo przystępna – jak na materiały stosowane w jubilerstwie – cena umożliwiały nieskrępowaną swobodę twórczą. Dzisiaj wzornictwo (nie tylko przecież biżuterii) generowane jest głównie przy pomocy coraz bardziej złożonych technologii CAD / CAM, a bursztynowy surowiec, głównie za sprawą popytu w Chinach, zdrożał wielokrotnie, co wymusiło rygorystyczną i często asekurancką kalkulację na każdym etapie jego obróbki – niestety zwykle ze szkodą dla różnorodności wzornictwa i jakości finalnego produktu.

Zmiany o najgłębszych konsekwencjach nastąpiły jednak na poziomie marketingu, komunikacji, public relations. Konsekwencje owej ewolucji dawały o sobie znać stopniowo, choć na pewno pandemiczne ograniczenia znacząco przyspieszyły proces „instagramizacji” oraz przenoszenia strumienia aktywności marketingowej i komercyjnej w przestrzeń wirtualną, gdzie „klikalność” staje się podstawowym przelicznikiem pozornego zainteresowania. Sama tylko „lanserka” nie zastąpi jednak organicznych inwestycji w rozwój „eko-systemu”, który sprzyjałby ambitnym, opiniotwórczym przedsięwzięciom i zachęcał do twórczej aktywności wykraczającej poza wyłącznie merkantylne motywacje. Tylko w takim otoczeniu powstawać mogą innowacyjne produkty, rozwiązania, idee i dopiero one pozwalają się zdyskontować wizerunkowo w środowisku wymagających odbiorców kultury na całym świecie, świadcząc o renomie miejsca, w którym zostały wykreowane. Chcąc skutecznie realizować strategię promocji bałtyckiego bursztynu teraz bardziej niż kiedykolwiek konieczny jest rozumny mecenat obliczony na zrównoważony rozwój i długotrwały efekt (podobnie jak w nauce i wszelkich projektach badawczo-wdrożeniowych, których podstawowym celem nie jest przecież dostarczanie life-stylowej rozrywki bądź zdobywanie randomowych „lajków”).

Tymczasem anonsując zawartość bieżącej edycji katalogu oraz poszczególnych rozdziałów składających się na tematy przewodnie Trend Booka 2022, chciałbym zwrócić uwagę szczególnie na jeden z nich, być może najbardziej odległy od wyobrażeń o tradycyjnym złotnictwie – to reprodukowane obok prace studentów wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku wykonane w technologii Virtual Reality, a następnie sprototypowane w jednej z wielu coraz bardziej dostępnych technologii druku 3D. Obiekty powstały wyłącznie w środowisku cyfrowym – nawet bez użycia komputera i soft-ware’u do wykreślania konstrukcji, a jedynie przy pomocy ruchu rejestrowanego przez trzymane w dłoni manipulatory. Ową metodę – powszechnie już stosowaną przez architektów i projektantów form przemysłowych, np. w przemyśle samochodowym, zaadoptowaliśmy do projektowania biżuterii, udowadniając, że design ograniczony jest tylko wyobraźnią projektanta. Ów eksperymentalny charakter zawsze był ważnym podłożem działań twórczych i źródłem zaskakujących interpretacji uczestników dotychczasowych edycji projektu Trend Book. Myśląc o przyszłości jubilerskiego wzornictwa, potrzebne jest w Gdańsku tego rodzaju laboratorium, nawet jeśli perspektywa komercjalizacji jego prac wydaje się dzisiaj dość daleka.

Konstruując brief projektowy na rok 2022, wyodrębniliśmy następujące makrotrendy stylistyczne, które – naszym zdaniem – najbardziej zauważalnie określać będą kierunek ewolucji wzornictwa, także dla projektowania kolekcji biżuterii z zastosowaniem bursztynu:

  • squircle: dokładnie w połowie drogi pomiędzy kwadratem (square) a okręgiem (circle);
  • wabi sabi: inspirowana dalekowschodnią filozofią celebracja doskonałej niedoskonałości;
  • drop: najbardziej wyrafinowany kształt bursztynowego szlifu;
  • VR: szkicujemy w wirtualnej rzeczywistości i testujemy następny level CAD / CAM;
  • xenofauna: monsterologiczny ogród postaci gamingowych, fantastycznych i całkowicie zmyślonych. 

Wernisaż wystawy TREND BOOK 2022 będzie miał miejsce w Muzeum Bursztynu w Gdańsku w dn. 22 marca 2022 jako jedno z wydarzeń programowych Międzynarodowych Targów Bursztynu i Biżuterii AMBERIF SPRING 2022. Ekspozycja, na którą składać się będzie ponad 70 premierowych prototypów unikatowej biżuterii autorstwa studentów gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, a także zaproszonych twórców z Polski oraz Belgii, dostępna będzie do końca września br. Katalog zostanie wydrukowany w późniejszym terminie.

 

Wszystkim dotychczasowym uczestnikom wystawy, artystom-złotnikom, designerom, instytucjom branżowym, firmom oraz Miastu Gdańsk chciałbym podziękować za dotychczasową współpracę i wsparcie w niełatwych wysiłkach promocji bałtyckiego bursztynu. Pozostaję z nadzieją, że pożegnalna edycja projektu zamknie jego dotychczasowy etap i pozwoli otworzyć nowe perspektywy z prawdziwie „światowym” już rozmachem i stabilnym wsparciem instytucjonalnym na kolejne 12 lat.
Prof. Sławomir Fijałkowski, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku