823 kg rzadkich odmian bursztynu, waga całkowita 955 kg, długość 200 cm, szerokość 60 cm, wysokość 275 cm, 12 lat pracy – to w skróconych statystykach dzieło życia Lucjana Myrty, sopockiego mistrza bursztynnika, bursztynowy skarbiec. Dzieło zostało zaprezentowane na wernisażu wystawy zatytułowanej „Bursztyn – Lucjan Myrta” 13 czerwca 2007 r. na Zamku Królewskim na Wawelu w Krakowie.
Otwarcie wystawy
Wystawa pod patronatem profesora Władysława Bartoszewskiego została oficjalnie otwarta. Głównym gospodarzem otwarcia był autor prac Lucjan Myrta oraz Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu prof. dr hab. Jan Ostrowski i wicedyrektor ds. administracyjnych Zamku na Wawelu Danuta Ziernicka.
Zdecydowanie najważniejszym eksponatem wystawy jest bursztynowy skarbiec. Skarbiec – jak podkreśla sam Lucjan Myrta – pełni podwójną rolę: jest użytkowym sejfem na biżuterię oraz ma wartość samą w sobie jako unikatowe dzieło, przewyższające skalą wszystkie znane dotychczas przedmioty sztuki dekoracyjnej. Natomiast dla samego artysty jest najważniejszym dziełem życia. Zewnętrzna dekoracja ogromnej szkatuły to bursztynowa opowieść poświęcona ziemskiemu życiu Chrystusa, wykonana techniką intaglio i reliefu. Wnętrze dzieła przypomina piękne sale pałacowe. W sklepieniu została wykorzystana kolekcja 25 bursztynowych motyli. Wielkość, funkcje, podział na kondygnacje i wiele elementów kompozycyjnych artysta zaczerpnął z mebla zachowanego w sypialni królowej Marii Antoniny w Pałacu Wersalskim.
Lucjan Myrta wykonał skarbiec całkowicie z bursztynu, wykorzystując wszelkie możliwe gatunki i kolory bursztynu, również w dużej ilości rzadką odmianę niebieskiego bursztynu. Nie w pełni bursztynowym elementem skarbca jest jedynie jego podstawa stanowiąca kompozycję bursztynu i potrójnie złoconego brązu. Dokładny opis obiektu znajduje się poniżej.
Ponadto w wawelskiej ekspozycji znajdują się między innymi bursztynowe szkatuły, zegary, lampy, świeczniki, wazony, rzeźby, obrazy, ozdoby stołu, unikatowe bryły bursztynu ważące od 1000 do 5950 gramów, kolekcja bursztynu z inkluzjami, wielobarwna kolekcja 3000 wyszukanych odmian sukcynitu oraz zbiór sopli naturalnych i eksponatów archeologicznych. Osobne zespoły wystawy stanowią kamienie szlachetne z terenu Polski eksponowane na korzeniach drzew znalezionych na plaży, 1600 odlewów gipsowych pieczęci rzymskich oraz zabytkowe wyroby z kości słoniowej.
Wystawa potrwa do 16 września 2007 roku. Wawel w tym okresie dodatkowo zyska bursztynowego ciepła dzięki ogromnemu talentowi Lucjana Myrty.
Bursztynowy skarbiec
Skarbiec Lucjana Myrty ma wymiary: długość 200 cm, szerokość 60 cm, wysokość 275 cm i poza podstawą został wykonany całkowicie z bursztynu. Skarbiec jest obiektem skomplikowanym i trudnym w realizacji, składającym się z pięciu kondygnacji. Dolną kondygnację tworzą cztery ozdobne nogi zwieńczone kapitelami korynckimi, pomiędzy którymi zawieszono bursztynowe girlandy, a w ich centrach medaliony z przezroczystego bursztynu z przedstawieniami nauczania Chrystusa wycięte techniką intaglio. Nogi podstawy wykonane są z brązu, cyzelowane, trzykrotnie złocone. Cokół o wysokości 20 cm pokryty jest dekoracją ornamentalną. Roślinne wici owijają się wokół wypukłych, plastycznych kwiatów wyrzeźbionych z bryłek bursztynu. Pod arabeską wieniec laurowy oraz jajownik, a nad nią także jajownik i palmetki. Cokół nie zawiera żadnych skrytek; pełni on funkcję mocnego fundamentu dla wyższych kondygnacji skarbca. Na całym jego obwodzie zastosowano potrojone, 3-centymetrowe ścianki, a w środku wzmocniono go sklejanymi bursztynowymi listwami.
W trzeciej kondygnacji o wysokości 34 centymetrów mieszczą się niewielkie schowki. Od dołu obiega ją fryz z miękko zarysowanymi akantami, który ozdobiono wielkimi eliptycznymi kaboszonami o wyszukanych, intensywnych kolorach. Na ryzality nałożono pionowe kompozycje – groteski wycięte z jasnego bursztynu. W polach pomiędzy ryzalitami zrealizowane w miękkim reliefie, prostokątne przedstawienia scen z życia Chrystusa.
Czwarta, główna kondygnacja o wysokości 77 centymetrów, składa się z centralnej sceny Kazania na Górze, w której postać Chrystusa otoczona jest kompozycjami ukazującymi niesienie pomocy ludziom, wspomaganie odrzuconych, uzdrawianie chorych oraz wskrzeszanie zmarłych. Po lewej stronie centralnej sceny przedstawiono Chrzest Chrystusa a po prawej Jego Ofiarę – Ukrzyżowanie. Sceny rozdzielone są pełnoplastycznymi rzeźbami symbolizującymi pory roku.
W piątej, ostatniej kondygnacji o wysokości 43 centymetrów, zbudowanej na wzór słynnego niebiańskiego łuku w Wielkiej Sali Rady gdańskiego ratusza, widnieje zapisany w wielkiej bryle bursztynu tetragram Imienia Bożego ודדודי – Jehowa, Jahwe.
Do zrealizowania 955-kilogramowego skarbca Lucjan Myrta użył siedem ton najróżnorodniejszych odmian bursztynu.