W czasie targów AMBERIF SPRING została ogłoszona długo wyczekiwana strategia projektu Gdańsk Światowa Stolica Bursztynu na lata 2023 – 2033. Jej operatorem są Międzynarodowe Targi Gdańskie, pierwsze działania zostały już podjęte, MTG zaprasza wszystkich zainteresowanych do współpracy. Po co jest ten projekt i jak się można włączyć do jego realizacji?
Nie jest to pierwsza strategia, której celem była promocja bursztynu bałtyckiego i popularyzacja wiedzy na jego temat.
W poprzedniej strategii, która była realizowana w latach 2005 – 2015, zapisano m.in. takie działania, jak: otwarcie Muzeum Bursztynu w Gdańsku, uregulowanie zasady dzierżawy terenów gminnych na potrzeby rozpoznania i wydobycia złóż bursztynu umożliwiające legalne wydobycie surowca bursztynowego na terenach miejskich, powołanie Ambasadora Bursztynu, organizację międzynarodowych warsztatów bursztynniczych i wernisaży wystaw biżuterii artystycznej, spotkania Światowej Rady Bursztynu skupiającej ekspertów z całego świata oraz publikację „Trendbook” systematyzującą informacje konieczne do prognozowania trendów stylistycznych i wykorzystywania ich w projektowaniu wzornictwa biżuterii z bursztynem. Wiele z tych celów zostało zrealizowanych. Nowe cele, jak i kontynuacja wcześniejszych potrzebują nowej strategii, by 20 lat później nadal przynosić maksymalne korzyści wynikające z pozycji Gdańska jako Światowej Stolicy Bursztynu.
Prace nad nową strategią trwały od 2022 r., a jej główne założenia zostały wypracowane przez środowiska związane z branżą bursztynniczą, co jest jej ogromną wartością dodaną.
W prace nad założeniami do nowej strategii zaangażowanych zostało wiele osób i instytucji związanych z bursztynem i jego promowaniem, m.in. przedstawiciele organizacji bursztynniczych, projektanci, producenci biżuterii i wyrobów z bursztynem, przedstawiciele gdańskich uczelni wyższych: Akademii Sztuk Pięknych i Uniwersytetu Gdańskiego, a także Muzeum Bursztynu, Gdańska Organizacja Turystyczna, Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna oraz przedstawiciele Urzędu Miasta Gdańska. Istotnym elementem pracy nad strategią była współpraca z Infuture Institute Natalii Hatalskiej-Woźniak, który zajmuje się analizą i prognozowaniem trendów. W jej ramach została przygotowana także analiza modeli pozycjonowania miast na przykładzie miast należących do Unesco Creative Cities Network (UCCN) takich jak: Helsinki, Turyn, Bilbao, Mediolan i Grazu oraz światowych stolic architektury, jedwabiu i diamentów, tj. Kopenhagi, Lyonu i Antwerpii. Analiza ta stała się podstawą dalszej pracy nad modelem pozycjonowania Gdańska. Do współpracy zaprosiliśmy również AD-Futuro Anny Dziadkiewicz z Katedry Marketingu Uniwersytetu Gdańskiego, która specjalizuje się w tworzeniu strategii marketingowych. Odbyły się cztery warsztaty, z których każdy miał inny temat wiodący i w czasie których zastanawialiśmy się, jak najlepiej opowiadać o bursztynie, jakie są słabe i mocne strony branży bursztynniczej i gdzie upatrywać największych szans na realizację projektu. Cieszę się, że założenia zostały wypracowane w tak szerokim gronie, ponieważ dzięki temu możliwe było uwzględnienie w niej różnych punktów widzenia i oczekiwań wielu beneficjentów strategii. Strategia – po konsultacjach i niezbędnych zmianach – została przyjęta kierunkowo przez Kolegium Prezydenckie.
Mówisz my – to się za tym kryje?
Strategia powstała z inicjatywy prezydent Miasta Gdańska Aleksandry Dulkiewicz. Jej przygotowanie UM Gdańska zlecił Międzynarodowym Targom Gdańskim. Dlaczego właśnie MTG? Ponieważ MTG od 30 lat organizuje Międzynarodowe Targi Bursztynu i Biżuterii AMBERIF, a więc posiada bogate doświadczenie długoletniej współpracy z firmami z branży bursztynniczej, co w dużym stopniu ułatwia przeprowadzenie prac związanych z realizacją projektu w sposób partycypacyjny i inkluzywny. Jest również organizatorem dwóch międzynarodowych prestiżowych konkursów AMBERIF SELECTION oraz Amberif Design Award. Obok MTG hasło „my” zawiera w sobie także liczne osoby, instytucje i organizacje, które współtworzyły ten projekt i które nadal zgłaszają różne sugestie i pomysły. Szczególnie że po ogłoszeniu założeń do strategii w czasie tegorocznych targów AMBERIF SPRING przeszliśmy już do etapu realizacji pierwszych działań przewidzianych na 2024 rok.
Strategia Gdańsk Światowa Stolica Bursztynu to analiza kondycji branży bursztynniczej ze wskazaniem m.in. potencjału trendowego bursztynu oraz pięciu kluczowych filarów rozwoju, którymi są: rozwój designu, kreowanie wizerunku i spójna strategia marketingowa, promocja marki w kraju i zagranicą, organizacja Gdańsk Jewellery Week oraz nauka i edukacja. Jak zostały one wyodrębnione?
W ramach procesu budowy strategii przeanalizowane zostały wyzwania stojące przed branżą oraz samym projektem wynikające głównie z aktualnych trendów demograficznych, technologicznych czy socjologicznych. Jednym z głównych wyzwań jest konieczność dostosowania się do zmieniających się preferencji konsumentów w zakresie jakości produktów, kanałów dystrybucji, sposobów produkcji czy sposobu konsumpcji mediów, które przekładają się na konieczność podążania za aktualnymi trendami w zakresie marketingu. Poważnym wyzwaniem jest także rosnąca konkurencja, która wymaga od firm bursztynniczych innowacyjności i ciągłego rozwoju. Zaproponowane filary rozwoju wynikają więc z określonych w projekcie trudności, ale i możliwych szans. Powstały poprzez analizę SWOT dla całego projektu.
Omów je proszę pokrótce.
W dyskusji podczas warsztatów przewijało się stwierdzenie, że niewiele jest produktów wyróżniających się świetnym designem i na tyle dobrze wypromowanych, by mogłyby docierać do młodego pokolenia i budować pożądany pozytywny i nowoczesny wizerunek bursztynu w tej grupie wiekowej. Istotnym wyzwaniem stało się więc wypracowanie dróg dotarcia do młodszego pokolenia, które będzie stanowiło siłę zakupową i interesującą się bursztynem w horyzoncie czasowym 10 lat obowiązywania strategii. Uczestniczący w warsztatach przedstawiciele młodszego pokolenia potwierdzili, że informacje o ciekawych, nowoczesnych projektach do nich nie docierają, a te docierające nie odzwierciedlają ich potrzeb i nie mówią ich językiem. To był moment, w którym należało się zastanowić, jaki powinien być bursztynowy design, by – nie zapominając o dotychczasowych odbiorcach – trafiał zarówno do nowych grup odbiorców na polskim rynku, ale także do tych na rynkach zagranicznych, których „podbicie” jest jednym z kluczowych filarów rozwoju Gdańska jako Światowej Stolicy Bursztynu. Dla realizacji strategii kluczowe jest zaprezentowanie ciekawego produktu i mówienie o bursztynie i produktach z bursztynu w przekonujący sposób. Ten cel ma spełnić kampania marketingowa, która ma także za zadanie wykreować spójny wizerunek bursztynu oraz spójny język przekazu.
Kolejny filar to organizacja Gdańsk Jewellery Week. Czemu to wydarzenie jest tak ważne?
To nowe wydarzenie o charakterze festiwalowym pozwalający na doświadczanie bursztynu w wielu odsłonach. Ma na celu budowanie zainteresowania bursztynem wśród kolejnych grup docelowych poprzez promocję nowoczesnych i atrakcyjnych projektów, spotkania z artystami, warsztaty, prelekcje, wernisaże oraz edukację. Targi AMBERIF będą tylko jednym z elementów festiwalu. W tym obszarze istotne jest dotarcie do odbiorcy dwiema równolegle funkcjonującymi ścieżkami: profesjonalną, czyli łączącą kupców z producentami, oraz konsumencką – poprzez pokazywanie potencjalnemu odbiorcy bursztynu w nowoczesnej odsłonie.
Na festiwal będzie się składać wiele imprez towarzyszących, co wymaga ogromnego nakładu pracy i połączenia wielu różnych wątków. Aby to się udało, musimy zachęcić branżę – nie tylko bursztynniczą – do zaangażowania i dzielenia się z nami pomysłami. Wcześniej jednak musimy zasłużyć na zaufanie branży budowane poprzez podejmowane działania i przekonanie jej przedstawicieli, że ich zaangażowanie w ten projekt ma głęboki sens. Będę szczęśliwa, jeśli w ciągu najbliższych 5 lat uda się stworzyć wydarzenie, którym będziemy mogli się chwalić.
Został nam jeszcze piąty filar: nauka i edukacja.
To kolejny bardzo pojemny filar, którego celem jest edukacja na temat bursztynu i związku Gdańska z bursztynem poprzez m.in. organizację specjalistycznych wydarzeń i konferencji, ale także podjęcie działań mających doprowadzić do wzrostu liczby osób szkolących się w obszarze obróbki bursztynu. Coraz więcej firm bursztynniczych zgłasza problemy wynikające z niedoboru wykwalifikowanej kadry oraz braku zainteresowania zawodem wśród młodych osób. Mam wrażenie, że działa to jak zamknięte koło – dopóki bursztyn nie będzie dla młodych osób atrakcyjny i nie będą mogły być dumne z wykonywanej pracy, będzie trudno zachęcić je do pracy w branży. W tym filarze ważnym elementem jest wsparcie edukacyjne dla branży, która mierzy się z problemem właściwie nieistniejącej sprzedaży internetowej czy marketingu cyfrowego. Jego rozwiązanie jest absolutnie niezbędne, ponieważ współcześni konsumenci są przyzwyczajeni do odpowiedniej prezentacji w sieci oraz do szybkich i wygodnych zakupów przez Internet. Bursztynu nie kupują i się nim nie interesują, ponieważ podaż jest mocno ograniczona. A to z kolei rodzi niechęć producentów do inwestowania w dobrą ekspozycję i sprzedaż internetową. Musimy wyjść z tego błędnego koła.
Joanna Jankowska-Fąs, menadżerka projektu Gdańsk Światowa Stolica Bursztynu 2023 – 2033
Strategia pokazuje wiele słabych punktów branży bursztynniczej i nie mogę odeprzeć wrażenia, że jej realizacja będzie swoistą pracą u podstaw – i to właściwie w każdym obszarze. Widziałaś wyniki badania skojarzeń z Pomorzem, które zostały niedawno przedstawione na konferencji „Pomorzanie – jacy jesteśmy”? Bynajmniej nie z bursztynem…
Ogólnie musimy zmienić postrzeganie bursztynu. Z badań zrealizowanych przez Infuture Institute na potrzeby strategii wynika, że bursztyn dla ankietowanych to: babciny produkt / korale cioci / biżuteria dla osób starszych / produkt leczniczy dla osób starszych / produkt tandetny, niemodny / produkt dla turystów, nie zaś do noszenia na co dzień. Pracy jest naprawdę wiele. Dlatego tak ważne, wręcz kluczowe, jest szerokie zaangażowanie w ten projekt jak największej liczby podmiotów. Kiedy gdańszczanie i przyjezdni dostrzegą bursztyn? Kiedy miasto będzie nim żyło. Kiedy mała architektura będzie związana z bursztynem, kiedy będzie można go znaleźć na każdym kroku i się nim zachwycać. Ale i do tego dojdziemy. Zauważ proszę, że potencjał jest ogromny. Jest też wiele firm, instytucji, osób, które chcą pracować przy realizacji strategii, co świadczy o tym, że branża ma świadomość różnych deficytów. Wielokrotnie słyszałam, „wiemy, wiemy, zmienimy, tylko potrzebujemy wsparcia”. Więc ten wysiłek, ta praca u podstaw ma sens, szczególnie, że jest naprawdę dużo chętnych do pracy – a to sprawia, że łatwiej będzie się nią podzielić.
Do realizacji konkretnych zadań ze strategii są proponowane konkretne instytucje związane z bursztynem. Dużą część działań przejmie MTG jako operator projektu. Czy MTG ma wystarczające kompetencje? Czy nie byłoby lepiej ogłosić konkurs na realizację określonych działań, by zachęcić profesjonalne firmy specjalizujące się w promocji i niezwiązane z bursztynem? Pozwoliłoby to uniknąć starych schematów, towarzyskich czy zawodowych zależności oraz wnieść nową, lepszą jakość.
Zadaniem MTG jako operatora projektu jest osiągnięcie celów wskazanych w strategii w możliwie najbardziej efektywny sposób i przy założonym w pierwszym etapie ograniczonym budżecie. Nie zrobimy tego sami – będziemy potrzebowali wsparcia także zewnętrznych, profesjonalnych podmiotów. Absolutnie nie chcemy powielać schematów, dlatego do realizacji kampanii marketingowej już zaangażowaliśmy wybraną w konkursie firmę zewnętrzną, która ma doświadczenie w marketingu cyfrowym i promowaniu produktów z różnych branż, jak również osiągnięcia w dziedzinie promowania wielu marek. Niebawem rozstrzygniemy także konkurs na organizację nowoczesnej wystawy bursztynu, która zostanie zaprezentowana na Wyspie Ołowianka w okresie letnim. Czas ten jest idealny, aby na szeroką skalę zacząć zmieniać wizerunek bursztynu. Tylko podczas trzech tygodni Jarmarku św. Dominika Gdańsk odwiedza około 1,2 mln unikalnych użytkowników z kraju i zagranicy. Chciałabym także podkreślić, że MTG współpracuje przy realizacji strategii z wieloma podmiotami z branży bursztynniczej – przedstawiciele wielu firm zadeklarowali włączenie się z konkretnymi pomysłami. To pozwala wierzyć, że uda nam się zaangażować wiele osób w realizację tego przedsięwzięcia.
W czasie targów AMBERIF ogłoszono wyniki konkursu na projekt logo strategii. Jakie jeszcze działania zostaną podjęte w tym roku?
Na przełomie sierpnia i września planowany jest start kampanii marketingowej, wcześniej – w czasie Jarmarku św. Dominika – zostanie zorganizowana wystawa biżuterii z bursztynem połączona z warsztatami dla mediów i influencerów pokazująca nowoczesne oblicze bursztynu. Niezbędnym elementem tej kampanii będzie także stworzenie hubu kontentowego, a więc swoistego centrum informacji na temat bursztynu. Wymienione działania wydają się najbardziej odpowiednie, aby przy ograniczonym budżecie dotrzeć do określonej grupy odbiorców.
Start kampanii na przełomie sierpnia i września to strata sezonu letniego.
Kampania wymaga dobrego przygotowania, aby efekty były jak najlepsze. A to z kolei wymaga pracy i czasu. Poza wspomnianą wystawą, która mam nadzieję wykorzysta potencjał turystyczny Gdańska, większość działań promocyjnych będzie prowadzona poprzez kampanię cyfrową. Wybraliśmy ten środek przekazu ze względu na możliwości dotarcia do szerokiego grona odbiorców oraz wykorzystania nowoczesnych środków przekazu. Mam nadzieję, że efekty kampanii przełożą się na lepszy niż zazwyczaj sezon przedświąteczny. Tegoroczna kampania jest pomyślana trochę jako startowa – będziemy analizować jej wyniki, aby kolejna, planowana na wiosnę 2025 r., była jeszcze bardziej efektywna.
Wspomniałaś o ograniczonym finansowaniu projektu. Co to znaczy?
Jak w każdym biznesie, ktoś musi uwierzyć w projekt, wykonać pierwsze działania i na tej podstawie ocenić, czy warto go kontynuować. W przypadku strategii mamy pewność, że jej realizacja będzie kontynuowana przez najbliższych 10 lat. Nie mamy jednak ustalonego budżetu wieloletniego. W praktyce oznacza to, że im lepszy efekt uda się nam uzyskać po pierwszym roku i im bardziej aktywnie włączyć branżę w działania, tym większe mamy szanse na uzyskanie wyższego budżetu w kolejnych latach. Wszystko jest jednak uzależnione od efektów na poszczególnych etapach.
Jak przedstawiciele branży bursztynniczej mogą włączyć się w realizację strategii?
Możliwości jest wiele, ponieważ działań jest naprawdę dużo. Jak już wspomniałam, w tym roku planujemy nowoczesną wystawę, budowę hubu kontentowego m.in. ze zdjęciami ponad 200 produktów oraz realizację kampanii marketingowej zmieniającej postrzeganie bursztynu. Każde z tych działań wymaga prezentacji produktów, przygotowania ciekawych materiałów wideo, artykułów czy postów do mediów społecznościowych – do ich realizacji chcielibyśmy zaangażować przedstawicieli branży bursztynniczej. Firmy mogą włączać się do realizacji strategii, ale ich produkty muszą spełniać określone wymogi, które zostaną ocenione przez specjalną komisję – to ona zdecyduje, czy dany produkt wpisuje się w założenia projektowe, prezentuje wysoką jakość wykonania i wzornictwa, ale też odpowiada na potrzeby rynku. Wszelkie pomysły są mile widziane. W najbliższym czasie MTG prześle do wystawców targów informację o strategii z zachętą do współpracy. Kampania startuje w sierpniu, a więc czasu nie jest dużo. Pierwsze zaproszenia do współpracy zostały wystosowane na targach AMBERIF, cześć firm już zadeklarowała chęć uczestnictwa, ale zależy nam na tym, by wszyscy mieli szanse się zaangażować. Chęć współpracy można zgłaszać za pośrednictwem maila: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Dowiedz się więcej
