Aktualności

Prof. Barbara Kosmowska-Ceranowicz od 1985 r. bada zarówno bursztyn, jak i inne żywice kopalne metodą spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni. Obecnie zgromadziła już około 1000 widm, które planuje wydać w specjalnym atlasie.

„Widma uzyskane w badaniach bursztynu i innych żywic kopalnych w podczerwieni mogą stanowić podstawę ich klasyfikacji opartą na diagnostycznych grupach funkcyjnych, będących obecnie wystarczającym‘finger printem’ dla wielu rodzajów żywic” – twierdzi prof. Kosmowska-Ceranowicz. Dotyczy to zarówno żywic, którym nadano nazwy mineralogiczne, jak i tych, które – choć są żywicami kopalnymi – określa się mianem bursztynu, dodając do nich przymiotnik, wskazujący na ich geograficzne pochodzenie. Konieczne jest wprowadzenie porządku w nomenklaturze, szczególnie że chaos w dziedzinie nazewnictwa prowadzi do licznych nieporozumień, a nawet nadużyć: „Brak świadomości znaczenia słowa bursztyn, niestety nadal dość powszechny, powoduje najwięcej kontrowersji w handlu oraz w laboratoriach targowych. Kupujący chce kupić bursztyn – w znaczeniu sykcynit, podczas gdy sprzedawca chce sprzedać bursztyn – ale niekoniecznie sukcynit, albo… niekoniecznie naturalny. Każdy z nich ma na myśli co innego” – twierdzi pani profesor. Części tych nieporozumień dałoby się uniknąć, gdyby żywice określane bursztynem uzyskiwały od razu nazwy jednoznacznie wskazujące, że nie jest to sykcynit, a kamienie poddawane obróbce termicznej były określane jako modyfikowane.

Dlaczego jest to takie ważne? Ponieważ bursztyn bałtycki (sukcynit) jest uznawany za najbardziej wartościowy kamień jubilerski wśród żywic kopalnych – przede wszystkim ze względu na zawartość kwasu bursztynowego szacowaną na 3-8%. Dotyczy to jednak kamieni naturalnych, bowiem – jak wskazują analizy IRS – jubilerskie kamienie modyfikowane zawierają go mniej lub wcale.

Atlas bursztynu i innych żywic kopalnych – aktualnie w przygotowaniu do druku będzie się składał z trzech części: prezentacji widm żywic kopalnych, subfosylnych oraz wybranych imitacji (1); listy żywic kopalnych według Międzynarodowego Towarzystwa Mineralogicznego autorstwa prof. Norberta Vávry (2) oraz literatury przedmiotu (3).


Przydatny słowniczek:

Bursztyn bałtycki (sukcynit): żywica kopalna licząca ponad 40 mln lat, wyróżniająca się zawartością kwasu bursztynowego 3-8%.

Inne żywice kopalne: występujące w osadach  starszych od czwartorzędowych, zawierają w granicach 0-3% kwasu bursztynowego. Do tej grupy zaliczane są m.in.: bursztyn dominikański, bursztyn meksykański, bursztyn z Borneo oraz birmit, rumenit i symetyt. 

Kopal: tak określa się młodsze, najczęściej liczące mniej niż 1 mln lat naturalne, stwardniałe żywice drzew iglastych i liściastych, np. kopal kolumbijski, nowozelandzki (kauri) oraz madagaskarski.

Na podstawie prelekcji prof. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz podczas XVIII Spotkania badaczy bursztynu w Muzeum Ziemi PAN


Polecamy artykuły związane z tym tematem:
Aktywność biologiczna bursztynu – mit czy rzeczywistość?
Produkty suchej destylacji bursztynu
To się nigdy nie skończy… - rozmowa z prof. Barbarą Kosmowską-Ceranowicz