Bursztynową specjalnością Rosjan są mozaiki. Na zdjęciu: tryptyk autorstwa Alexandra Krylova

Premier Dmitrij Miedwiediew zatwierdził strategię rozwoju rosyjskiej branży bursztynniczej do roku 2024, która przewiduje wzmocnienie pozycji Rosji jako producenta wyrobów bursztynowych na światowym rynku.

Celem Strategii jest stworzenie wysokiej jakości, konkurencyjnego, stabilnego i zrównoważonego (pod względem podaży i popytu) przemysłu obróbki bursztynu, zapewniającego krajowym i zagranicznym rynkom produkty o wysokiej jakości i konkurencyjności. Jej realizacja przewidywana jest w dwóch fazach. W pierwszej fazie – w latach 2016-2018 – główny nacisk ma być położony na ochronę potencjału branży oraz przeciwdziałanie niekorzystnym warunkom gospodarczym przy wsparciu ze strony państwa, do którego zadań należy inwestycja w aktywa trwałe, dbałość o zatrudnianie specjalistów oraz przygotowanie planu modernizacji technologicznej.

W drugiej fazie (2019-2024)strategia zakłada osiągnięcie przez rosyjską branżę bursztynniczą poziomu krajów będących liderami w produkcji biżuterii z bursztynem oraz umocnienie pozycji Rosji na światowym rynku. Ma to być efektem m.in. rosnącego przetwórstwa bursztynu na miejscu i przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, jak również działania w Federacji Rosyjskiej ośrodków  kulturalnych, turystycznych i edukacyjnych związanych z wydobyciem, przetwórstwem i handlem bursztynem – ich liczba ma wzrosnąć z 20 do 30.

Strategia zakłada, że tempo światowego wzrostu rynku bursztynu będzie na poziomie 3% i że zapotrzebowanie na wyroby z bursztynem będzie rosło w Chinach, krajach Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych, przy czym na Chiny będzie przypadać połowa światowego zapotrzebowania.  Strategia zakłada również 7-krotny wzrost wartości produkcji biżuterii w Rosji – z 0,8 w 2016 r. do 5,6 mld rubli w 2024 r. W tym czasie wzrosnąć ma także zatrudnienie w sektorze produkcji wyrobów z bursztynu – z 2 do 6 tysięcy osób. Z dokumentu wynika także, że do roku 2025 – w porównaniu z rokiem 2016 – wydobycie surowca ma wzrosnąć 1,55 razy do 500 ton rocznie, zaś udział surowca w eksporcie spaść z 80 do 15 procent.

Trudno będzie osiągnąć te wyniki, zwłaszcza że kopalnia bursztynu w Kaliningradzie wymaga globalnej modernizacji i ponownego wyposażenia technicznego. Ponadto największym odbiorcą surowca z kopalni w Jantarnym są Chiny, skąd Rosja importuje gotową biżuterię – w cenach niższych o 30-40% niż produkty rosyjskie wytwarzane na miejscu. Dodatkowo popyt na rosyjskie wyroby jest niezmiennie niewielki, ponieważ większość produktów rosyjskich nie odpowiada współczesnym trendom i na własnym rynku przegrywa z zagraniczną konkurencją. Sytuacji raczej nie zmieni planowany wzrost liczby specjalistów zatrudnionych w tym sektorze.   

Strategia jeszcze nie została na dobre wdrożona, a już mówi się o jej brakach, m.in. braku źródeł finansowania proponowanych rozwiązań oraz braku opracowania zagadnień dotyczących konkurencyjności krajowych produktów na rynkach rosyjskich i światowych. Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Handlu już zasugerowało przesunięcie jej realizacji na lata 2024-2030.