Aktualności

Bursztyn odgrywa na Litwie szczególną rolę. Do jego powrotu jako cenionego kamienia jubilerskiego znacząco przyczynili się państwo Kazimieras i Virginija Mizgirisowie, tworząc na Litwie sieć galerii z wyrobami z bursztynu.

Pomiędzy początkiem XX w., gdy minerał ten zdobył status symbolu narodowego, a wiekiem XXI jego wizerunek wielokrotnie ulegał zmianom. Podczas gdy przed pierwszą wojną światową bursztyn był cenionym towarem eksportowym, w czasach sowieckich stracił on na wartości z powodu kiczowatych wyrobów z podgrzewanego bursztynu, produkowanych na masową skalę przez Kaliningradzki Kombinat Bursztynowy, którymi był zasypany cały Związek Radziecki. Bursztyn odzyskał swoją wartość dopiero na początku lat 90. XX w. Do powrotu bursztynu jako cenionego kamienia jubilerskiego znacząco przyczynili się państwo Kazimieras i Virginija Mizgirisowie, tworząc na Litwie sieć galerii z wyrobami z bursztynu.

Nida

Pierwsza spółka Gintaro galerija, łącząca funkcje muzeum i galerii bursztynu, została założona w 1993 r. w Nidzie na Mierzei Kurońskiej. Głównymi zadaniami galerii były popularyzacja bursztynu, prezentowanie jego natury i historii, jak również stymulowanie produkcji wyrobów bursztynowych na wysokim poziomie artystycznym oraz rozwój działalności wystawienniczej. To jednak wymagało zachęcenia artystów do ponownego zainteresowania się tym niepopularnym ówcześnie kamieniem. W związku z tym w roku 1997 w Nidzie otwarto Dom Artysty, gdzie w sezonie letnim pracują jubilerzy, dziewiarze, malarze i rzeźbiarze – zarówno litewscy, jak i zagraniczni. Prace stworzone w czasie ich pobytu są eksponowane w galerii Domu Artysty. Przytulne, oryginalnie urządzone wnętrza zapewniają dobrą twórczą atmosferę, toteż przez pierwszych dziesięć lat działalności Domu Artysty w jego galerii odbyły się liczne wartościowe wystawy. To tutaj swoje prace wystawiali znani litewscy jubilerzy starszego pokolenia: Birutė Stulgaitė, Vytautas Matulionis, Solveiga i Alfredas Krivičiusowie oraz Sigitas Virpilaitis. Dom Artysty aktywnie współpracuje z Wileńską Akademią Sztuki oraz Wydziałem Sztuk Pięknych w Telšiai – jedyną szkołą na Litwie kształcącą profesjonalnych złotników i bursztynników. Dlatego też młode pokolenie twórców w osobach Eglė Čėjauskaitė, Jurgity Erminaitė, Oksany Čepeliuk oraz Mindaugasa i Asty Šimkevičiusów jest również ciągle obecne w życiu wystawienniczym.

Wilno

Od 1998 r. w Wilnie z powodzeniem działa muzeum-galeria bursztynu, gdzie bursztyn jest prezentowany z perspektywy naukowej, historycznej i geograficznej, natomiast w galerii można obejrzeć bursztynowe dzieła autorstwa profesjonalnych artystów plastyków oraz twórców ludowych. Do 2004 r. w galerii odbyły się ważne konkursy o wymownych nazwach „Bursztynowy topór znów podniesiony”, „Bursztyn we wnętrzu” i „Pojedyncza bursztynowa bryła”, prezentacje jubilerstwa konceptualnego „Wrogowie ciała”, „Yellow Buzz” oraz „Bursztyn i moda”, a także wystawy autorskie artystów litewskich i zagranicznych. Obecnie w muzeum-galerii można obejrzeć stałą ekspozycję wyrobów bursztynowych.
Muzeum-galeria bursztynu bierze udział w międzynarodowych wystawach: „Bursztyn bałtycki: historia i wzornictwo” (Reykiawik, Ottawa), „Współcześni plastycy pracujący z bursztynem” (projekt informacyjno-kulturalny krajów Europy Wschodniej i Środkowej), „Bursztyn bałtycki: historia i wzornictwo” (Waszyngton, Rzym).
Gdy państwo Mizgirisowie zostali uczestnikami programu na rzecz promocji rzemiosła artystycznego zainicjowanego przez samorząd wileński, latem 2004 r. w budynku, w którym mieści się muzeum-galeria bursztynu przy ulicy Šv. Mykolo 12, otworzyli Bałtyckie Centrum Sztuki Bursztynniczej. W Centrum odwiedzający mogą zapoznać się ze sposobami obróbki bursztynu oraz obejrzeć atrakcyjną ekspozycję o dużej wartości poznawczej pt. „Szlak bursztynowy”, przygotowaną zgodnie z zasadami współczesnego muzealnictwa, opowiadającą historię pochodzenia bursztynu bałtyckiego. Co kilka miesięcy za każdym razem inny artysta litewski lub zagraniczny otrzymuje do dyspozycji warsztat (w tym zabytkowe drewniane urządzenie z napędem nożnym) i możliwość wykonywania pracy na oczach widzów. Odwiedzając Centrum Sztuki Bursztynniczej można zatem obejrzeć zarówno wystawę prac artysty, jak i sam proces ich powstawania.
Wiosną 2005 r. państwo Mizgirisowie otworzyli galerię bursztynu przy Ostrej Bramie (Aušros vartų 17). Tutaj, na parterze budynku niegdyś stanowiącego własność rodu Ogińskich, można obejrzeć stałą ekspozycję prac litewskich metaloplastyków o tematyce sakralnej (N. Erminas, A. Vaitukaitis, M. Šimkevičius, A. Mikutis, O. Čepeliuk, A. Ališanka, S. Grinius), natomiast pomieszczenie w suterenie przeznaczone jest na ekspozycje czasowe. Otwarcie tej galerii bursztynu uczczono prezentacją wyjątkowej kolekcji złotej biżuterii autorstwa Sigitasa Virpilaitisa.

Galeria-muzeum Mizgirisów
8 Sv. Mykolo St
LT-01124 Vilnius
Tel. +370-5-2623092.
Fax: +370-5-2623092.
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.ambergallery.lt