Do 16 grudnia 2023 r. Galerii Kugel w Paryżu można oglądać wyjątkową – jak twierdzą organizatorzy, pierwszą we Francji – wystawę historycznych obiektów wykonanych z bursztynu datowanych na XVI – XVIII wiek.

Zebranie pięćdziesięciu dzieł, które zostały zaprezentowane na paryskiej wystawie, zajęło Galerii Kugel prawie… 20 lat. To czyni ją jeszcze bardziej wyjątkową. 


Mój dziadek kolekcjonował wyroby z bursztynu od końca lat 60. XX wieku. Po jego śmierci mój ojciec i wujek kontynuowali tę tradycję, gromadząc dzieła już z myślą o zorganizowaniu pewnego dnia dużej wystawy. Większość eksponatów to zakupy dokonane w ciągu ostatnich trzech dekad od prywatnych właścicieli w Europie – wyjaśniła Laura Kugel pełniąca obowiązki zastępcy dyrektora Galerii Kugel.


Wystawę cechuje duża różnorodność prezentowanych obiektów łącząca rzeźby, szkatuły, kufle i plansze do gier, ukazująca fascynację bursztynem w okresie uznawanym za złoty wiek bursztynnictwa, tj. XVI - XVIII w., oraz niezwykły kunszt artystów, którzy w spektakularny wręcz sposób potrafili oddać wszelkie niuanse tego niezwykłego materiału. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują dwie duże bursztynowe kasetki. Pierwsza z nich została wykonana w Królewcu na początku XVII w. i prawdopodobnie była prezentem księżnej pruskiej dla cesarza Rudolfa II, druga zaś jest wykonana pod koniec XVII wieku w Gdańsku przez Michela Redlina, największego mistrza tamtych czasów. W obydwu w wyjątkowo kunsztowny sposób bursztyn został połączony z kością słoniową, po którą ówcześnie często sięgano i która pełniła zarówno funkcjonalną, jak i dekoracyjną rolę.


Od otwarcia wystawy 18 października kilka prezentowanych eksponatów bursztynowych trafiło już w ręce prywatnych kolekcjonerów i mamy nadzieję, że również muzea będą zainteresowane zakupem tych wspaniałych dzieł, które opowiadają tak ciekawe historie. Po zamknięciu wystawy obiekty czekające na nowych właścicieli będą dostępne w ofercie galerii – poinformowała Laura Kugel.


Bursztyn w sztuce XVI - XVIII wieku

Okres XVI – XVIII wiek to czas największego rozkwitu artystycznego bursztynnictwa nad Bałtykiem. Dominowały wtedy dwa ośrodki wytwórcze: Gdańsk i Królewiec. Rokwit był możliwy dzięki łatwemu dostępowi do surowca pozyskiwanego głównie z Sambii, jak również rosnącemu gronu nowych, możnych odbiorców na wyroby z bursztynu. Wywodzili się oni z bogacącego się mieszczaństwa, ale też szlachty, magnaterii oraz duchowieństwa. Urodę i niezwykłość bursztynowych dzieł doceniono także na dworach książęcych i królewskich – wyroby z bursztynu stały się wysoko cenionymi prezentami dyplomatycznymi. W ten właśnie sposób bursztynowe arcydzieła powstałe w warsztatach Gdańska i Królewca trafiały do skarbców wielu europejskich monarchów i książąt, wiele z nich znalazło odbiorców również w Rosji i Turcji. Najwięksi mistrzowie tamtego okresu to m.in. Jacob Heise i Georg Schreiber z Królewca oraz Michel Redlin i Christoph Maucher z Gdańska.

Posiadanie unikatowych wyrobów z „bałtyckiego złota” stało się wręcz modne wśród najwyższych warstw społeczeństwa. Niektórzy władcy zatrudniali bursztynników na swoich dworach, a ich wyroby przeznaczali do dworskich kunstkammmer, gdzie mogły być podziwiane obok innych dzieł sztuki oraz przechowywanych tam najróżniejszych egzotycznych osobliwości. Najsłynniejszym dziełem powstałym na zamówienie królewskie pozostaje Bursztynowa Komnata, nad którą prace rozpoczęto w 1701 r. i  ukończono kilkadziesiąt lat później. Do dziś uważana jest za ukoronowanie okresu świetności nowożytnego rzemiosła bursztynniczego.

Więcej informacji: Galeria Kugel