Badacze i miłośnicy bursztynu spotkali się w Muzeum Ziemi po raz 26.

XXVI Spotkania badaczy i miłośników bursztynu w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie odbyło się pod hasłem wspomnień i podziękowań dla pracowników, współpracowników i przyjaciół oraz darczyńców.

Choć nie zabrakło aktualnych doniesień nt. badań bursztynu i wydarzeń związanych z tym kamieniem, to jednak spotkanie miało bardziej charakter podsumowania dotychczasowych sześciu dekad istnienia Działu Bursztynu w Muzeum Ziemi PAN. Zbiory bursztynu zapoczątkował w 1951 r. Adam Chętnik, a rozwijali je kolejni kierownicy Działu Bursztynu: doc. dr Zofia Zalewska, prof. dr hab. Barbara Kosmowska-Ceranowicz, Krystyna Leciejewicz oraz obecnie Katarzyna Kwiatkowska. Początkowo celem samym w sobie było gromadzenie kolekcji i jej popularyzacja, następnie z biegiem czasu punkt ciężkości został przeniesiony na badania oraz organizowanie wystaw krajowych i zagranicznych. Istotnym przełomem były lata 90., kiedy placówka po raz kolejny poszerzyła swój obszar działalności, nawiązując współpracę z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Bursztynników i targami Amberif w Gdańsku oraz Złoto Srebro Czas w Warszawie, gdzie od 2001 r. w ramach cyklu „Muzea na targach” na wystawach tematycznych prezentowane są eksponaty z Działu Bursztynu. „Staramy się działać tak, by wiedza o bursztynie rozeszła się jednak po Polsce” – podsumowała prof. Barbara Kosmowska-Ceranowicz. 

Do niewątpliwych sukcesów MZ oprócz szeroko zakrojonej popularyzacji wiedzy o bursztynie można zaliczyć także stworzenie Biblioteki Bursztynowej liczącej obecnie ponad 2 tys. tytułów i gromadzącej cały dorobek literaturowy na temat bursztynu, jak również opracowanie jej katalogu komputerowego. Obecnie Warszawskie Zbiory Bursztynu – ze względu na ich komplementarny charakter oraz zasobność – zaliczane są do największych kolekcji przyrodniczych bursztynu na świecie o szczególnych walorach poznawczych. Najcenniejsze z naukowego punktu widzenia są bogate kolekcje inkluzji organicznych, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych, zawierające liczne typy opisowe (holotypy). Duże znaczenie dla studiów badawczych ma także kolekcja form naturalnych (w tym pokaźny zbiór ponad 130 brył bursztynu o masie od 300 do 2050 g) oraz kolekcja wyrobów z bursztynu (od neolitycznych do współczesnych).

Pracownicy Muzeum Ziemi wnieśli także nieoceniony wkład w we współpracę z różnymi ośrodkami zajmującymi się badaniem bursztynu w Polsce. Dr Rregina Kramarska w wykładzie poświęconym dokonaniom i perspektywom tych ośrodków podkreślała, że „niemal zawsze podstawą prac poszukiwawczych są opracowane naukowo przez MZ PAN różnorodne dane o bursztynie”, wskazując przede wszystkim na wydaną w 1982 r. publikację autorstwa prof. Barbary Kosmowskiej-Ceranowicz „Znaleziska i dawne kopalnie bursztynu w Polsce”.

Kolekcja Janusza Fudali

Jubileuszowe spotkanie było okazją do otwarcia wystawy „Żywice kopalne świata” z autorskiej kolekcji Janusza Fudali ze zbiorów Muzeum Ziemi. Pokazano na niej zaledwie cześć żywic, jakie kolekcjoner przekazał tej placówce w ciągu minionych kilku lat. Dyrektor Muzeum Ziemi dr Ryszard Szczęsny uhonorował go specjalnym okolicznościowym dyplomem „za cenne dary, które wzbogacają kolekcję muzeum, służąc celom badawczym, edukacyjnym i wystawienniczym”. Na wystawie zgromadzono żywice fosylne, subfosylne i współczesne, wśród nich 9 brył różnej wielkości i różnych kolorów o łącznej masie ok. 18 kilogramów przywiezione specjalnie na to spotkanie z Sumatry. „W dużym stopniu to właśnie darczyńcom zawdzięczamy fakt, że Muzeum Ziemi ma jedne z największych na świecie zbiorów bursztynu” – podkreślał dyrektor placówki dr Ryszard Szczęsny.