Grand Prix Ałatyr 2017 dla Susanne Elstner z Niemiec

Ponad 100 artystów z Austrii, Brazylii, Danii, Francji, Niemiec, Izraela, Włoch, Łotwy, Litwy, Polski i Rosji zgłosiło 180 prac na 7. Międzynarodowe Biennale Sztuki Bursztynniczej „Ałatyr”, którego temat brzmiał „Architektoniczna kronika świata”.

Tegoroczny temat jest odpowiedzią organizatora na zaproszenie UNESCO, które ogłosiło rok 2017 Międzynarodowym Rokiem Zrównoważonej Turystyki dla Rozwoju, do podejmowania działań mających sprawić, że turystyka stanie się motorem pozytywnej zmiany i przyczyni się do ograniczenia ubóstwa i napędzenia inkluzywnego rozwoju. Organizatorzy oczekiwali prac, które odzwierciedlałyby przemyślenia autora, jak również nowatorskie podejście do bursztynu oraz innych materiałów artystycznych.

W zgłoszonych pracach trudno było jednak doszukać się efektów głębszych przemyśleń tematu – dominowały prace bardzo luźno lub wcale nie związane z tematem. Najprawdopodobniej właśnie dlatego Andrey Gilodo, przewodniczący Wydziału Metalu i Kamieni w Rosyjskim Muzeum Sztuki Dekoracyjnej, Sztuki Użytkowej i Ludowej w Moskwie, w czasie konferencji prasowej zaapelował do uczestników, by w przyszłości lepiej przemyśleli swój udział w konkursie i bardziej starannie się do niego przygotowali.

Rozczarowania nie krył również długoletni juror tego konkursu, prof. Andrzej Szadkowski. Jego zdaniem, zbyt duży nacisk jurorzy kładą na umiejętności warsztatowe uczestników, zaniedbując w ten sposób sferę konceptualną. Dlatego postanowił przyznać w tym roku specjalny dyplom za „filozofię konceptualną i zawarte w tej pracy elementy przyjaźni i sztuki” (dla Marii Tsoskunoglu z Danii). Prof. Szadkowski zasugerował też oganizatorom stworzenie nowej kategorii konkursowej pod hasłem: sztuka konceptualna.  

Opinie jurorów były jednak podzielone – nie brakowało głosów zadowolenia, także ze strony jurorów z Europy Zachodniej, ukształtowanych przez zdecydowanie odmiennie niż dominujące w sztuce rosyjskiej poczucie estetyki, a jednak potrafiących dostrzec wartość zgłoszonych prac, ich poziom artystyczny i techniczny oraz autorskie podejście do tematu.

Jury w składzie: Mette Saabye – projektantka (Dania); Bianca Capello – historyk sztuki specjalizujący się w temacie biżuterii kostiumowej (Włochy); Juris Gagainis – artysta, profesor Łotewskiej Akademii Sztuki (Łotwa); Regina Makauskienie – kurator projektów międzynarodowych w Muzeum Bursztynu w Kaliningradzie (Rosja); prof. dr hab. Andrzej Szadkowski – artysta; Aleksander Kryłow – artysta, twórca kopii bursztynowej komnaty oraz Andrey Gilodo – przewodniczący Wydziału Metalu i Kamieni w Rosyjskim Muzeum Sztuki Dekoracyjnej, Sztuki Użytkowej i Ludowej, nie miało łatwego zadania. Po długich dyskusjach przyznano następujące nagrody główne:

- Grand Prix: Susanne Elstner (Niemcy) za naszyjnik „Stonehenge – wczesny czas”  (bursztyn, własnoręcznie wykonany węgiel, złoto)

- Kategoria Mistrzostwo: Stefania Luchetta (Włochy) za naszyjnik „Miasto rośnie” (tytan, złoto, bursztyn)

2469 3

Kategoria Kreacja wizerunku artystycznego: Victoria Yaritskaya (Kaliningrad, Rosja) za naszyjnik „Połączenie czasów” (bursztyn prasowany, mosiądz, skórzana koronka)

2469 4

Kategoria Nowatorstwo: Susanne Elstner (Niemcy) za komplet biżuterii składający się z naszyjnika „Stonehenge – wczesny czas”, broszy „Sześcian – architektura współczesności” oraz „Kopuła – antyk” (bursztyn, złoto, własnoręcznie wykonany węgiel).



Polskę, która już od kilku edycji konkursu Ałatyr nie ma swojego kuratora (jego zadaniem jest propagowanie idei konkursu oraz zgromadzenie prac i ich dostarczenie do organizatora) reprezentowało zaledwie troje artystów: Paulina Binek, Bogumiła Adamska oraz Marcin Bogusław.